Elektrikli arabalar, kullanıcılara enerji verimliliği, çevre dostu mobilite imkanı, yüksek performans ve yepyeni bir motor teknolojisi sunar. Biz de elektrikli arabaların çalışma prensibi ve motor yapıları hakkında bilgi edinmenizi sağlayacak detaylı bir içeriği sizlerle paylaşmak istedik.
Elektrikli Araba Nedir?
Elektrikli arabaları tanımlamak için, bataryalar ve motor konseptlerinden daha fazlasını anlamanız gerekir. Gelişen batarya ve şarj teknolojilerini ya da elektrikli araçların çalışmasına ilişkin temel prensipleri anlasanız dahi bu araçları bu denli etkileyici yapan şeyin tam olarak ne olduğunu kavramakta güçlük çekebilirsiniz.
Çünkü, esasen elektrikli otomobiller sadece farklı bir motor ve yakıt konseptini değil içten yanmalı motora sahip araçlardan çok daha farklı bir sürüş deneyimini de sunarlar. Yani elektrikli araçlar, içten yanmalı motorların bizlere kazandırdığı onlarca yıllık alışkanlıkları değiştirme potansiyeli taşırlar.
Otomobil üreticilerinin araç serilerini ne kadar hızlı güncelledikleri göz önüne alındığında, yakın gelecekte içten yanmalı motorların büyük ölçüde ortadan kalkmasının güçlü bir olasılık olduğunu söylememiz mümkün. O yüzden elektrikli otomobilleri daha yakından tanımaya şimdiden başlayalım.
Elektrikli Arabanın Bileşenleri Nelerdir?
İlk elektrik motoru 1820’lerde geliştirilmişse de diğer elektrikli otomobil bileşenlerinin ve günümüz ihtiyaçlarına cevap veren elektrikli otomobillerin üretimi oldukça yakın tarihlerde gerçekleşmiştir. 1820’lerde geliştirilen elektrik motoru teknolojisi kullanılarak yakın zamana kadar elektrikli otomobil üretilememiş olmasının kimi geçerli nedenleri vardır. Bunun öncelikli nedeni, elektrikli arabalarda kullanılabilecek kapasitede bataryaların belli bir zamana kadar geliştirilememiş olmasıdır.
Peki, günümüzün modern elektrik motorları ve elektrikli araçlar, onlarca yıllık bu teknolojiyi daha uygulanabilir kılacak biçimde nasıl çalışırlar?
Gelişen batarya teknolojisi sayesinde yeterli miktarda enerjiyi depolayabilen elektrikli araçlarda enerji, elektrik motorlarına aktarılır ve burada çeşitli bileşenlerin etkileşimi ile mekanik enerjiye dönüştürülür. Elektrik akımı, elektrik motorunun çıkış milini çalıştırmak için gereken torku üreten tel sargısında bir manyetik alan oluşturur. Böylece, motorunda herhangi bir yanma, patlama olayı gerçekleşmeyen elektrikli arabalar, gürültülü içten yanmalı motorların aksine neredeyse tamamen sessiz çalışırlar. Elektrikli sürüş deneyiminin konfor alanındaki en önemli yeniliklerinden biri budur. Ayrıca elektrikli araçlar, frenleme yapılan ya da aracın süzüldüğü anlarda ortaya çıkan enerjiyi de motoru bir jeneratör olarak kullanarak geri kazanma yeteneğine sahiptirler. Bu, enerji tasarrufu sağlayan bir uygulama olduğu gibi yeni bir sürüş deneyimi özelliği de yaratır. Kimi elektrikli araçlar böylece, ayağın gazdan çekildiği anda, belli bir oranda yavaşlamanın gerçekleştiği farklı bir frenleme deneyimini de beraberinde getirirler.
Elektrikli Arabaların Benzersiz Bileşenleri
Elektrikli arabalar, içten yanmalı motorun ve geleneksel şanzımanın yerini alan birçok benzersiz bileşene sahiptir. Bu benzersiz bileşenlerin en önemli olanlarına birlikte bir göz atalım:
- İçten yanmalı motor yerine elektrikli çekiş motoru
- Elektrik motoruna güç sağlayan elektronik kontrol modülü
- DC/DC inverter veya dönüştürücü
- Enerjiyi depolayan şarj edilebilir pil paketi
- Şarj cihazı ve şarj portu
- Pil soğutma sistemi
- Tekerlek torkunu sağlamak için basit, tek veya iki vitesli şanzıman
Elektrikli Arabaların Motor Yapısı ve Çalışma Prensipleri
Elektrikli arabalar birden fazla motora sahip olabilir. Gelin, sizlerle elektrikli araçların motor yapısı ve çalışma prensiplerini yakından inceleyelim.
Tek Motora Sahip Elektrikli Arabalar
Tek motor genellikle ön veya arka tekerlekler arasına monte edilerek, tekerlekleri bir diferansiyelden geçirir.
Çift Motora Sahip Elektrikli Arabalar
Çift motora sahip elektrikli arabalar, yalnızca bir aks üzerinde tekerlek başına bir elektrik motoruna sahip olabilir, bu da diferansiyel ihtiyacını ortadan kaldırır ve tahrikli tekerleklerin bağımsız olarak kontrol edilebilmesini sağlar. Ayrıca bir başka çözüm olarak ikinci motor diğer dingile yerleştirilebilir ve bu da araca tüm tekerlerden çekiş (AWD, All Wheel Drive) kabiliyeti kazandırır.
Üç Motora Sahip Elektrikli Arabalar
Üç motora sahip elektrikli arabalar, aks üzerinde tekerlek kontrollü iki motora ve diğer aksta diferansiyelli üçüncü motora sahiptir.
Dört Motora Sahip Elektrikli Arabalar
Dört motorlu elektrikli arabaların motor başına düşen bir tekerleği bulunur. Ancak dört motora sahip elektrikli arabalar nadir olmakla beraber, en pahalı konfigürasyon da onlarınkidir. Motorlar, dört tekerleğin de bağımsız olarak kontrol edilebilmesini yani aracın çok gelişmiş bir tüm tekerlerden çekiş sistemine sahip olmasını sağlar.
Gelişmiş Elektrikli Arabalar ve Şarj Teknolojisi
Elektrikli otomobiller, 1980’lerde lityum iyon pillerin (Li-Iyon) geliştirilmesinden sonra, gerekli menzili sunmaya yetecek kadar enerji depolayabildikleri için kullanılabilir duruma gelmiştir.
Günümüzde elektrikli otomobillerin büyük çoğunluğunda lityum iyon pili (Li-Iyon) kullanılır. Hızlı şarj özelliğine sahip olan birçok elektrikli otomobil, yarım saatten daha kısa bir sürede %80’e varan oranlarda şarj edilebilir.
Günümüzde elektrik motoru teknolojisi ile içten yanmalı motorların bir arada kullanıldığı hybrid otomobiller de kullanılmaktadır. Elektrikli ve hybrid otomobiller arasındaki farkları incelemek için “Elektrikli ve Hibrit Otomobiller Arasındaki Farklar” adlı blog yazımızı ya da Mercedes-EQ modellerini incelemek için “Mercedes-EQ Modelleri ve Özellikleri” adlı blog yazımızı okuyabilirsiniz.
Koluman Daima Yanınızda!
Teknolojinin gücüyle çevrenin korunmasına katkı sağlayan Mercedes-Benz elektrikli araçlar hakkında detaylı bilgi almak için Koluman şubeleri ile iletişime geçebilirsiniz.
Online servis randevusu almak ve bakım-onarım işlemlerinizi kolaylıkla gerçekleştirmek için tıklayın.
